Ngộ độc botulinum là một căn bệnh gây liệt cơ tuy hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm. Độc tố tấn công các dây thần kinh của cơ thể, gây khó thở, tê liệt cơ và thậm chí tử vong. Độc tố này được tạo ra bởi vi khuẩn Clostridium botulinum, đôi khi là vi khuẩn Clostridium butyricum và Clostridium baratii. Con người có thể bị nhiễm độc khi ăn phải thực phẩm chứa độc tố hoặc nha bào của vi khuẩn.
Botulinum gây bệnh như thế nào?
Vi khuẩn tạo độc tố botulinum được tìm thấy trong tự nhiên ở nhiều nơi, nhưng chúng hiếm khi gây bệnh cho người. Những vi khuẩn này tạo ra bào tử, hoạt động giống như lớp phủ bảo vệ giúp vi khuẩn tồn tại trong môi trường, ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt. Các bào tử này thường không gây bệnh cho con người, ngay cả khi chúng ăn phải. Nhưng trong một số điều kiện nhất định, những bào tử này có thể phát triển và tạo ra độc tố nguy hiểm. Ví dụ, thực phẩm đóng hộp, bảo quản hoặc lên men không đúng cách tại nhà có thể tạo điều kiện cho các bào tử phát triển và tạo ra độc tố botulinum. Khi con người ăn phải những thực phẩm này, họ có thể bị ngộ độc nặng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị y tế đúng cách nhanh chóng.
Triệu chứng của ngộ độc botulinum
Các dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc botulinum có thể bao gồm:
- Khó nuốt
- Yếu cơ
- Nhìn đôi
- Sụp mí mắt
- Mờ mắt
- Nói lắp
- Khó thở
- Khó cử động mắt
Ngoài ra, bệnh nhân còn có những triệu chứng chung của ngộ độc thực phẩm như: nôn mửa, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy
Ở trẻ sơ sinh, các dấu hiệu và triệu chứng của ngộ độc bao gồm:
- Táo bón
- Bú kém
- Sụp mí mắt
- Mắt chậm phản ứng với ánh sáng
- Khuôn mặt ít biểu cảm hơn bình thường
- Tiếng khóc yếu hơn bình thường
- Khó thở
Tất cả các triệu chứng trên đều do tê liệt cơ gây ra bởi độc tố. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể tiến triển và các triệu chứng có thể xấu đi dẫn đến tê liệt hoàn toàn một số cơ, bao gồm cả cơ dùng để thở và các cơ ở cánh tay, chân và thân người.
Trong tình trạng ngộ độc thực phẩm, triệu chứng thường bắt đầu xuất hiện từ 18 – 36 giờ sau khi ăn thực phẩm bị nhiễm độc
Nếu bạn hoặc ai đó bạn biết có các triệu chứng ngộ độc thực phẩm, hãy lập tức đến bệnh viện cấp cứu.
Điều trị ngộ độc botulinum
Bác sĩ điều trị ngộ độc bằng một loại thuốc gọi là thuốc kháng độc tố, giúp ngăn ngừa độc tố gây hại thêm. Tuy nhiên, thuốc không thể chữa lành những tổn thương mà chất độc đã gây ra. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng, bệnh nhân có thể phải ở lại bệnh viện hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng trước khi đủ khỏe để về nhà.
Nếu bệnh nghiêm trọng, bệnh nhân có thể gặp vấn đề về hô hấp, thậm chí bị suy hô hấp nếu chất độc làm tê liệt các cơ liên quan đến hô hấp, khi đó bệnh nhân phải dùng máy thở.
Phòng ngừa ngộ độc botulinum
Nguồn:
- CDC Hoa Kỳ https://www.cdc.gov/botulism/index.html
